آشنایی با سهام و جزییات آن

سهم چیست؟
به قسمتی از سرمایه شرکت که متعلق به سهامدار است و میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب سهم در شرکت سهامی را تعیین می‌کند، سهم گفته می‌شود.
– شرکت‌های سهامی عام: ۲۰% از مجموع سهام با توافق مؤسسین برای خود ایشان معین می‌شود. مازاد سرمایه همراه با اعلام تعداد سهامی که اشخاص حق خرید آن را دارند، در طرح اعلامیه پذیره نویسی قید و برای اطلاع عموم آگهی می‌گردد.
– شرکت‌های سهامی خاص: تعداد سهام هریک از سهامداران با توافق مؤسسین مشخص می‌شود.

اطلاعات در مورد سهام
سهام با نام
در صورت با نام بودن سهام در شرکت‌های سهامی، نام و مشخصات دارنده سهم بر روی ورقه سهام قید می‌گردد. نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامی طبق ماده۴۰ قانون تجارت باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضاء کند. دارندگان سهام با نام در شرکت‌های سهامی عام حتی بدون موافقت مدیران شرکت می‌توانند سهام خود را به دیگران واگذار نمایند، ولی در شرکت‌های سهامی خاص ممکن است نقل و انتقال سهام تابع شرایط خاص مندرج در اساسنامه و یا اجازه هیئت مدیره باشد.
سهام بی نام
در این صورت بی‌نام بودن سهام در شرکت‌های سهامی، نام و مشخصات دارنده سهم بر روی ورقه سهم درج نمی‌شود و سهم بی‌نام به صورت سند در وجه حامل تنظیم و مالک، دارنده آن شناخته می‌شود، مگر خلاف آن ثابت گردد. برای نقل و انتقال سهام بی‌نام نیازی به ثبت آن توسط صاحب سهم یا وکیل او در دفاتر شرکت نیست.
قانون حاکم بر این گونه سهام در صورت مفقود شدن:
موارد ۳۲۰ تا ۳۳۴ قانون تجارت (اسناد در وجه حامل است) که بالای ماده۳۲۰ قانون مزبور مقرر می‌دارد: دارنده هر سند در وجه حامل مالک و برای مطالبه وجه آن محقق محسوب می‌گردد مگردر صورت ثبوت خلاف، در صورت گم شدن اوراق سهام بی‌نام، ذینفع باید از طریق اقامه دعوی در دادگاه، بطلان سند مربوط به سهم بی‌نام را درخواست نماید و اقدامات تأمینی و پیشگیرانه جهت عدم پرداخت امتیاز سهم مزبور را به اشخاص ثالث درخواست کند. دادگاه با توجه به اسناد و مدارک و اوضاع و احوال، چنانچه ادعای ذینفع یا مدعی را مقرون به صحت تشخیص بدهد اجازه اعلان از طریق جراید به دارنده سهم بی نام مجهول را صادر می نماید، پس از اعلان سه دفعه در روزنامه رسمی و گذشت سه سال، چنانچه ابراز کننده سهم محکوم و یا اصولا سندی به دادگاه ابراز نشود، دادگاه حکم بر بطلان سهام بی نام صادر و ذینفع حق درخواست سهم بی نام جدید (المثنی) را از شرکت خواهد داشت.
نحوه تشخیص سهامداران بی نام:
دارندگان سهام بی نام در مجامع عمومی باید مورد تشخیص قرار گرفته، هویت آنها احراز گردد، تا هم از مزایای سود سهام بهره‌مند شوند و هم اسامی و مشخصاتشان به حوزه‌های مالیاتی مربوطه همراه با اظهارنامه مالیاتی شرکت ارائه شود. سهامداران بی‌نام قبل از تشکیل مجمع باید به شرکت مراجعه و ورقه حضور در مجمع را دریافت نمایند و در روز مجمع مشخصات کامل خود را همراه با نشانی و تعداد سهام و تعداد رأی در ورقه حضور و غیابی که جهت تشخیص هویت سهامداران و تعیین حدنصاب قانونی جهت تشکیل مجمع ترتیب داده می شود.، ثبت کنند. سهامدارانی که به طریق فوق جزء سهامداران شرکت محسوب می‌شوند، ورقه سهم متعلق به آن‌ها محسوب و از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد، مگر این که با پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام به مأخذ ۱۰% ارزش اسمی سهام و اخذ مفاصا حساب مالیاتی حقوق سهام خود را به شخص دیگری منتقل و نامبرده را به عنوان سهامدار جدید به شرکت معرفی نمایند که در این صورت باید نقل و انتقال در دفاتر سهام شرکت ثبت شود.
سهام ممتاز:
این امکان برای مؤسسین وجود داردکه برای خود و یا اشخاص ثالث با توجه به تخصّص، اعتبار و موقعیت آنان، سهام ممتاز یا ویژه‌ای را در نظر بگیرند. برای مثال اگر مؤسسین سهام شرکت را مجموعاً به ۳۰۰۰ سهم تقسیم و مقرر نموده باشند، می‌توانند بر حسب صلاحدید اعلام و مقرر کنند که سه عضو از ۵ عضو هیئت مدیره شرکت از دارندگان سهام از شماره ۱ تا ۷۰۰ انتخاب شوند یا از حق رأی بیشتری استفاده کنند و یا سود سهام بیشتری را نصیب خود سازند و یا مواردی از این قبیل.