ذرات رسوبي ممکن است از تخريب سنگهاي آذرين ، دگرگوني و رسوبي يا در اثر انفجار آتشفشانها و يا به صورت ذرات جامد در حوضه رسوبي ، در اثر فعل و انفعالات شيميايي و بيوشيميايي ، تشکل گردند. هدف از ذرات رسوبي ، تمام ذراتي است که به صورت جامد بتوسط فرآيندهاي فيزيکي حمل و رسوب کردهاند.
ديدکلي
ذرات رسوبي ممکن است از تخريب سنگهاي آذرين ، دگرگوني و رسوبي يا در اثر انفجار آتشفشانها و يا به صورت ذرات جامد در حوضه رسوبي ، در اثر فعل و انفعالات شيميايي و بيوشيميايي ، تشکل گردند. هدف از ذرات رسوبي ، تمام ذراتي است که به صورت جامد بتوسط فرآيندهاي فيزيکي حمل و رسوب کردهاند.
ذرات تشکيل دهنده رسوبات به سه گروه اصلي تقسيم ميشوند، که شامل مواد زير ميباشند.
ذرات آواري
ذرات تشکيلدهنده اين گروه از تخريب سنگهاي موجود در سطح زمين حاصل شدهاند. اين ذارت بايد داراي مقاومت مکانيکي و ثبات شيميايي زيادي در مقابل عمل هوازدگي باشند تا در رسوبات باقي بمانند، زيرا اگر مقاومت آنها کم باشد در منشا يا بعد از رسوبگذاري تجزيه و کانيهاي جديد به ويژه رسي را به وجود ميآورند ذرات آواري خود به دو دسته تقسيم ميشوند:
ذرات آواري غير آلي : اين ذرات شامل ذراتي مانند کوارتز ، فلدسپات و خرده سنگها ميشود.
ذرات آواري آلي : اين ذرات از تخريب و نقل و انتقال مجدد رسوبات کربندار حاصل شدهاند. براي مثال ميتوان ذرات تخريبي آنتراسيت ، آمبر ، تکههاي جامد واکس و کروژن را نام برد که اينها مواد هيدروکربوري غير قابل حل با ساختمان پليمري با زنجيرههاي بلند ميباشند.
ذرات جامد شيميايي و بيوشيميايي
اين ذرات از تخريب سنگهاي قديميحاصل نشدهاند و درون حوضه رسوبي بر اثر فعل و انفعالات شيميايي و بيوشيميايي تشکيل گرديدهاند. اين گروه به خردههاي اسکلتي ، دانههاي غير اسکلتي کربنات کلسيم ، کانيهاي تبخيري که بطور فيزيکي حمل شدهاند و گلاگونيت تقسيم ميشوند.
خردههاي اسکلتي
ذرات اسکلتي در اثر فعاليتهاي متابوليکي موجودات زنده ترشح شدهاست. غالبا اين مواد از جنس کربنات کلسيم و سيليس هستند.
خردههاي اسکلتي کربنات کلسيم
در رسوبات عهد حاضر ذرات اسکلتي کربنات کلسيم از کانيهاي کلسيت و آراگونيت تشکيل شدهاند که هر دو داراي فرمول شيميايي CaCO3 هستند، ولي سيستم کريستالوگرافي و ناخالصيهاي ديگر به ميزان کم باعث تمايز اين دو کاني از يکديگر شده است. آراگونيت داراي سيستم ارتورومبيک بوده و از کربنات کلسيم خالص تشکيل شدهاست. کلسيت در کلاس رمبو هدرال و سيستم هگزاگونال متبلور شده و داراي مقداري منيزيم ميباشد. آنتي اسکالانت
خردههاي اسکلتي سيليسي
گروه اصلي تشکيل دهنده اين ذرات دياتومهها و راديولاريتها بوده و در درجه دوم ديانوفلاژلاتها (دستهاي از تاژک داران) و اسفنجها ميباشند. اگر چه خردههاي اسکلتي سيليسي فراوان نيستند ولي در رسوبات عهد حاضر بطور موضعي در بعضي از مناطق تا حدود 40 درصد رسوبات کف درياها را تشکيل ميدهند. فراواني اين ذرات در کف درياها به سه فاکتور زير بستگي دارد:
اولا با ميزان توليد پوستههاي سيليسي
ثانيا ، فراواني يا (نسبت) اين پوستهها نسبت به مقدار ذرات آواري و کربناته موجود در درياها.
ثالثا انحلال پوستههاي سيليسي در کف اقيانوسها ، پوستههاي سيليسي در مناطق عميق اقيانوسها بويژه در مناطقي که آبهاي سطحي حاوي مقدار زيادي مواد غذايي باشند. در درياچهها و بطور موضعي در بعضي نواحي کم عمق دريا تجمع حاصل ميکنند.
منبع: رسوب