بسیاری از افرادی که مخترع هستند، اختراعات و ابداعاتی دارند که می توانند از آن به صورت تجاری استفاده کنند. یکی از راه های ثبت اختراع، استفاده از شرکت ها و نهاد های ثبت شرکت برای اختراع می باشد که در راهنما ثبت این کار صورت می گیرد.
تعریف اختراع
اختراع نتیجه و محصول تلاش فکری و تراوش ذهنی مخترع است که به صورت یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی نمود پیدا می کند. اختراع در اینجا معادل واژه(INVENTION) است. طبق قوانین مختلف کشورها زمانی یک اختراع مورد حمایت قرار خواهد گرفت که این اختراعات طبق تشریفات خارجه آن کشور در موعد و زمان تعیین شده، ثبت شده باشد. شرایط استفاده از این حق (حق اختراع که معادل واژه “PATENT”است) ثبت آن نزد مرجع ذیصلاح یعنی اداره ثبت اختراعات می باشد.
پس از ثبت و اعطاء حق اختراع به مالک و مخترع بر طبق قانون به دو شکل از اختراع حمایت می شود.
۱- حمایت ایجابی؛ به این معنا که مالک حق می تواند از خلاقیت و تلاش ذهنی خود بهره برد.
۲- حمایت سلبی؛ که سایرین را مکلف می کند که به این حقوق که حاصل از آفرینش های فکری دیگران هستند احترام گذاشته و همچنین در صورت مواجهه با هرگونه نقص حق، بدون اجازه مالک مانع این نقض حقوق بشود. بنابراین حمایت مخترع حق انحصاری نسبت به ساخت‌، صادرات‌، واردات‌، عرضه برای فروش، فروش و استفاده از فراورده و کالاهایی که مستقیما از طریق فرایند بدست می ایند را دارد.
مدت اعتبار ورقه اختراع
اعتبار گواهینامه اختراع ۲۰ سال بعد از تاریخ تسلیم اظهارنامه اختراع منقضی می شود. لازم بذکر است حفظ گواهینامه اختراع در این ۲۰ سال منوط به پرداخت اقساط سالیانه است.
اختراعات غیر قابل ثبت (استثنائات اختراع)
موارد زیر طبق ماده ۴ قانون، در حیطه حمایت از اختراعات نمی گنجد:
الف – کشفیات، نظریه های علمی، روش های ریاضی و آثار هنری
ب – طرح ها و قواعد با روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی
ج- روش های تشخیص و معالجه بیماری های انسان یا حیوان؛ این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روش های مزبور نمی شود.
د- منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آن ها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها.
ه – آن‌چه از پیش در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
منظور از فن یا صنعت قبلی، هر چیزی است که در گوشه ای از جهان توسط انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر روش دیگر قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع، افشاء شده باشد.
در موارد زیر مانعی برای ثبت وجود نخواهد داشت:
– در صورتی که افشاء اختراع در مدت ۶ ماه قبل از تاریخ تقاضا صورت گرفته باشد
– در موارد مقتضی قبل از تاریخ تقاضا صورت گرفته باشد
– در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد