یکی از موضوعاتی که امروزه در بحث سلامت بسیار کاربرد دارد و جزو مباحث رایج روز است، شیوه زندگی است. طبیعتا هر کدام از ما در زندگی مان از شیوه های خاصی پیروی می کنیم که این سبک زندگی است یعنی الگوهای نافذ و مداومی که در زندگی روزانه آن را به کار می گیریم. برای مثال در حوزه تغذیه ممکن است از شیوه خاصی پیروی یا در حوزه بهداشتی و سلامت، خواب و حتی ورزش از روش هایی خاص استفاده کنیم که یک نوع سبک زندگی است.

سبک هایی که در زندگی از آن تبعیت می کنیم، تابع مراحل رشدی و شخصیتی ماست. بسیاری اوقات این سبک ها از دوران خیلی گذشته مثلا نوجوانی یا کودکی مان شروع شده و تداوم پیدا کرده است یا برخی از این سبک ها در دوره ای از زندگی دارای تغییر خاصی شده اند. بنابراین عنوان سبک زندگی به همه ابعاد زندگی برمی گردد.

طبیعتا در حوزه سلامت، وقتی به صورت عام در مورد سبک زندگی صحبت می کنیم، این نکته را باید به خاطر داشته باشیم که سبک های مختلف زندگی تاثیرات متفاوتی در حوزه سلامت ما دارند که به آن «سبک های بهداشتی» می گوییم. در الگوهای سلامت بهداشتی، ما تابع الگوهایی هستیم که سلامت ما را تحت پوشش قرار می دهد و این تاثیرات هم از لحاظ جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی ما را تحت تاثیر قرار می دهد.

افرادی که دنبال شاخص های سلامت هستند و می خواهند آن را ارتقا دهند، در اولین قدم باید از خود بپرسند من در شیوه زندگی ام چه الگوهایی دارم که ابعاد متفاوت سلامت من را دچار آسیب می کند؟ و سوال دوم اینکه در حوزه سبک زندگی من چه ابعادی وجود دارد که می تواند سلامتم را ارتقا دهد و حالت پیشگیرانه دارد؟ و در نهایت از خود سوال کند آیا می توانم در شیوه زندگی ام تغییراتی ایجاد کنم که سلامتم را تضمین کند؟ پاسخ دادن به این سوالات به این نیاز دارد که ما با شیوه زندگی سالم آشنا باشیم. طبیعتا وقتی در مورد سلامت جسمی صحبت می کنیم، متخصصان گروه پزشکی بنا به مورد، الگوهایی را در حوزه سلامت جسمی مطرح می کنند که لازم است از آنها پیروی کنیم. اگر بتوانیم به تدریج آنها را در زندگی مان جاری کنیم، نتایج مفیدی به دست خواهیم آورد. اما در حوزه سلامت روان شناختی نکته مهمی که باید به آن توجه کنیم این است که بعضی از سبک های زندگی به حوزه سلامت روان ما آسیب جدی می زنند. ما نمی توانیم مقوله سلامت را کاملا تفکیک کنیم و مثلا بگوییم این مورد مربوط به سلامت روان است و دیگری مربوط به سلامت جسم و با هم ارتباطی ندارند، بلکه هرگاه عاملی حوزه سلامت روان ما را تحت تاثیر قرار دهد، به همان میزان بر سلامت جسمی ما نیز تاثیر می گذارد و برعکس این موضوع هم وجود دارد.

در حوزه سلامت روان، باید عوامل بسیار زیادی را در حوزه سبک زندگی مان بگنجانیم. در این زمینه می توان جنبه های پیشگیرانه و عواملی را که باعث ارتقا حوزه سلامت روان می شوند، مدنظر قرار دهیم. مثلا یکی از اصولی ترین مواردی که در سبک زندگی سالم در رابطه سلامت روان شناختی وجود دارد، مساله یادگیری مهارت های زندگی است. اینها مهارت هایی هستند که به ما در بهبود وضعیت سلامتمان کمک می کنند و در جنبه پیشگیرانه اش باعث می شوند کمتر دچار آسیب های روانی و اجتماعی شویم بنابراین اگر می خواهیم در حوزه سبک زندگی سالم و در حوزه روان شناختی اش فعالیتی داشته باشیم و تغییراتی را در سبک زندگی مان ایجاد کنیم، پیشنهاد بسیار جدی متخصصان این است که مهارت های سبک زندگی را بیاموزیم و با پیگیری این سبک ها به مرحله ای برسیم که یادگیری این مهارت ها و انجام آن به سبک های رفتاری مان تبدیل شوند.

نکته مهم دیگر که باید به آن توجه کرد، به دست آوردن حس رضایتمندی از انجام فعالیت هایی است که در سبک زندگی مان آن را به کار می گیریم. سبک زندگی ما باید به گونه ای باشد که با انجام فعالیت های روزمره به احساس رضایتمندی از خودمان، محیط و فرایندهای زندگی مان برسیم.

طبیعتا افرادی که احساس رضایتمندی بیشتری می کنند، سالم تر هستند. علاوه بر این، یکی از ویژگی های سبک زندگی سالم این است که در زندگی مان برنامه ریزی برای اوقات فراغتمان داشته باشیم که بتوانیم در آن اوقات به خودمان بیشتر فکر کنیم چون در زندگی امروزی به خاطر فشار کاری و دیگر عوامل استرس زای محیطی، زمان کمتری برای پرداختن به این موضوع داریم و متاسفانه وقتی درگیر مسائل کاری مان می شویم، سلامت خودمان را فراموش می کنیم.راهکارهایی وجود دارد که می تواند عزت نفس افراد را افزایش دهد یعنی با انجام برخی فعالیت ها می توانیم به باور بیشتری از توانایی هایمان برسیم و در نتیجه اعتماد به نفسمان را تقویت کنیم. پیدا کردن این راهکارها خیلی مهم است و با مراجعه به متخصصان این حوزه، می توان این راهکارها را شناسایی و عملی کرد.