غواصی
غواصی و عکاسی زیر آب نزدیک به یک دهه است که وارد عرصه تفریحی ایران شده است. فدراسیون غواصی و غریق نجات در ایران با سرمایه گذاری در بخش های مختلف دریای خزر و خلیج فارس توسعه خوبی در غواصی ایجاد کرده و هم اکنون ایران در این ورزش هم از نظر حرفه ای و هم از نظر تفریحی شرایط خوبی دارد. ایران در شمال و جنوب وخود پایگاه های مختلف غواصی دارد که همانند باشگاه کار می کنند. این باشگاه ها کلاس های آموزشی دارند و در مسابقات مختلف نیز شرکت می کنند.

 
غواصی علاوه بر اینکه کاربردهای صنعتی، پژوهشی، و نظامی دارد، برای ورزش و تفریح هم انجام می شود. امروزه ورزش غواصی و غواصی تفریحی به صورتی همگانی درآمده و به شکل گسترده ای در بسیاری از کشورهای جهان فعالیتی مفید، مفرح، لذتبخش و نیز منبع درآمد در صنعت اکوتوریسم شده است. تنفس زیر آب با استفاده از هوای فشرده تاریخچه ای کوتاه دارد. اما غواصی در دریا و سفر به عمق دریا از دیرباز توسط بسیاری از ملل جهان انجام می پذیرفته است.


تعریف ساده این ورزش چنین است که شخصی به زیر آب شیرجه می رود و تنها هوایی که در اختیار دارد، هوایی است که در شش های خود ذخیره کرده است. در واقع این ورزش در نوع خود از قدیمی ترین ورزش های آبی جهان شناخته می شود.

 

مثال بارز آن جستجوی مروارید است که در حدود چهار هزار سال پیش در دریای مدیترانه انجام می شد و اشخاص برای خارج کردن دانه های مروارید و یافتن صدف های مرواریددار، به اعماق مدیترانه شیرجه می رفتند و دقایقی چند را تنها با تکیه بر هوای ذخیره شده در شش های خود به جستجو برای مروارید می پرداختند.


اما این پدیده در حقیقت یک پایه و اساس علمی هم دارد، چرا که بدن در زیر آب با شرایط تازه ای مواجه می شود که در نتیجه قلب، سیستم گردش خون و عضلات انسان همگی به گونه ای عمل می کنند تا اکسیژن را در بدن ذخیره کنند. غواصی آزاد ورزشی پر رمز و راز است که به خصوص طی پنجاه سال گذشته توجه پژوهشگران و اهل علم را به خود جلب کرده است.


در دهه پنجاه میلادی یعنی بین ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ پزشکان به غواصان آزاد هشدار دادند که در عمق بیشتر از ۵۰ متر نگه داشتن نفس مساوی با مرگ است، چرا که فشار آب در چنین عمقی باعث می شود قفسه سینه و دنده ها ما نند کاغذ مچاله شده در دست انسان، در هم شکسته شوند اما امروز مشاهده می کنیم که غواصان آزاد به عمق ۲۰۰ متری هم می روند. جالب است گفته می شود که این عمق حتی از عمقی که زیر دریایی ها در جنگ جهانی دوم توان رسیدن به آن را داشتند، بیشتر است.


آنچه باعث پیشرفت های اعجاب انگیز در این ورزش و توانایی های غواصان شده، تحقیقات درخشان فیزیولوژی است که جمعی از پدیده های مختلف در رابطه با آب را در بدن کشف کرده است. تجهیزات مورد نیاز این ورزش یک جفت باله های غواصی (فین)، ماسک غواصی و لوله تنفس بر سطح آب (استورکل) است.


غواصی نحوه های زیادی برای انجام دارد. یکی از روش های غواصی، غواصی آزاد است که ورزشی بسیار سنگین و فرح بخش به شمار می رود. در این ورزش اولین هنر غواص، استفاده صحیح از شش ها در تنفس صحیح و حمل هوای کافی در غواصی است. در ابتدا این ورزش برای جستجوی مروارید در سطح دریا مورد استفاده قرار می گرفته ولی بعد پا به عرصه ورزش حرفه ای گذاشته و باشگاه های ویژه ای برای این کار به وجود آمده اند.

یکی از دیگر روش های غواصی، غواصی با تجهیزات تنفسی زیر آب یا غواصی اسکوبا است. در این روش غواص با همراه داشتن هوای فشرده تنفسی که درون سیلندر غواصی ذخیره شده به زیر آب رفته و غواصی می کند.


غواصی با سیستم اسکوبا مدار باز نوع دیگر غواصی است. سیستم های اسکوبای مدار باز، سیستم های تنفسی هستند که بازدم غواص را درون آب تخلیه می کنند. غواصی با سیستم های مداربسته تنفسی نوع دیگری از این رشته است. سیستم های مدار بسته تنفسی، به گونه ای ساخته شده اند تا قابلیتپالایش بازدم غواص را داشته و بازدم او را با حذف دی اکسید کربن و افزودن اکسیژن برای تنفس دوباره آماده کنند.


نوع دیگر غواصی با تغذیه از سطح است. در این نوع غواصی که بیشتر در خدمات غواصی صنعتی کاربرد دارد، گازهای تنفسی از طریق شلنگی به نام بند ناف، از سطح به غواص انتقال پیدا می کند. تغذیه از سطح اغلب از یک کشتی پشتیبان غواصی و گاهی اوقات، به طور غیرمستقیم از طریق یک زنگ غواصی ارائه می شود. غواصان تغذیه از سطح، همیشه نیازمند پوشیدن کلاه و یا ماسک های غواصی هستند که صورت را کامل پوشش می دهند.


غواصی اشباع، روشی است که اجازه می دهد غواصان صنعتی در ارتباط با کار در عمق به مدت چند روز یا چند هفته باقی بمانند. این نوع غواصی اجازه می دهد تا از نظر اقتصادی کار بیشتری انجام شده و ایمنی افزایش یابد. در این نوع غواصی پس از اتمام کار در آب، غواصان در زیستگاه خشک و تحت فشار در زیر آب و یا محفظه های فشار بر روی عرشه یا سکوهای پشتیبانی به استراحت می پردازند یا ممکن است با زنگ غواصی منتقل شوند. در پایان این نوع غواصی برداشت فشار، ممکن است روزهای بسیاری طول بکشد